پارس عمران
مرکز آموزش مهندسی عمران و معماریپارس عمران
مرکز آموزش مهندسی عمران و معماریهیدرومتری
مقدمه :
دانه بندی خاکهای ریزدانه را می توان با استفاده از روش ته نشینی تعیین کرد .این روش مبتنی بر قانون استوکس است که مربوط به سرعت سقوط ذرات کروی شکل معلق در مایعات می باشد.ذرات بزرگتر سرعت سقوط بیشتری دارند و ذرات کوچکتر با سرعت کمتری ته نشین می شوند.
در قسمت دانه های ریز خاک مثل رس ،لای و ماسه خیلی ریز برای اندازه گیری قطر دانه ها از روش هیدرومتری استفاده می کنیم.این آزمایش بر اساس استانداردهای AASHTO T88-70 و ASTM D422-63 انجام میشود.
دانه بندی به روش هیدرومتر :
· وسایل مورد نیاز :
o ترازو با دقت 0.01 گرم.
o دستگاه همزن که بوسیله یک موتور الکتریکی کار میکند.موتور میله و پره آنرا با سرعت 10000 دور در دقیقه بدون اینکه در محلول قرار گیرد میچرخاند.
· چگالی سنج یا هیدرومتر : همانطور که در شکل پائین نشان داده شده است ،دارای یک قالب شیشه ای است که در انتها دارای حباب بیضوی شکل است.چگالی سنج در دو نوع 151H و 152H میباشد که بر حسب دو مقیاس متفاوت درجه بندی شده اند.چگالی سنج 152H برحسب گرم در لیتر خاک با گرم در 1000 سانتیمتر مکعب خاک و از -5 تا 60 درجه بندی شده است.چگالی سنج 151H برحسب وزن مخصوص ذرات جامد در آب و از 1 تا 1.038 گرم بر سانتیمتر مکعب درجه بندی شده است.(هر دوی این چگالی سنجها برای دمای 20 درجه سانتیگراد و وزن مخصوص 1 کالیبره و تنظیم شده اند.
o استوانه رسوب گذاری :استوانه ایست شیشه ای روشن با ظرفیت 1000 میلی لیتر .
o حرارت سنج با دقت 0.5 درجه سانتیگراد.
o الک و اون ، و ظرف از دیگر وسایل مورد نیاز در این آزمایش میباشند.
· در این آزمایش 50 گرم از خاک خشک و پودر شده مورد استفاده قرار می گیرد.
· قبل از آزمایش مواد پراکنده ( 125 سی سی محلول 4 درصد هگزامتافسفات سدیــم ) اضافه می شود.
· مواد جداکننده : محلول جداکننده با یکی از چهار ماده شیمیایی که در جدول زیر نام برده شده اند ساخته میشوند:
· خاک مدت 16 ساعت در محلول پراکننده خیس خورده ، آب مقطر به محلول اضافه شده کاملا به هم می خورد.سپس محلول در استوانه آزمایش ریخته می شود و آنقدر آب مقطر به محلــول رقیق شده اضافه می شود تا سطح آن به علامت 1000 میلی متر برسد ،سپس هیدرومتر در داخل محلول قرار داده می شود .قرائت هیدرومتر انجام گردیده و با استفاده از قانون استوکس می توان قطر بزرگترین ذره در حال تعلیق را در زمان t بدست آورد.
فرمولهای درصد عبوری :
با توجه به نوع هیدرومتر 151H یا 152H محاسبه درصد عبوری متفاوت می باشد :
· چگالی سنج 151H :
· چگالی سنج 151H :
Ø G : چگالی ذرات جـــامد خـــاک .
Ø G1 : چگالی محلول شناور کننده .
Ø R : عدد قرائت شده از چگالی سنج .
Ø a : ضریب تصحیح .
Ø W : وزن خــاک اولیه .
Ø که از جداول ،برحسب وزن مخصوص نسبی خاک و درجه حرارت آزمایش بدست می آید.
· در نهایت با استفاده از فرمول زیر قطر ذرات شناور را بدست می آوریم :
Ø D : قطر ذرات معلق بر حسب mm
Ø K : ضریب ثابت که با توجه به ویسکوزیته سیال پراکننده و چگالی ذرات خاک و همچنین حرارت از جداول استخراج می شود.
Ø L : عمق مؤثـــر .(بر اساس نوع چگالیسنج از جداول مربوطه بدست میآید.
Ø T : زمان قرائت شده چگالی سنج برحسب Min .
محاسبات :
با توجه به جدول ارائه شده در آخر گزارش مراحل محاسباتی زیر را طی می کنیم :
- زمانهای قرائت شده بر حسب دقیقه که در 0.25 ,0.5 ,1 ,2 ,4 ,….,60 ,24 hr میباشد.
- اعداد مربوط به این ستون مربوط به قرائت هیدرومتر در زمانهای معین شده است.
- Rcp : اعداد تصحیح شده هیدرومتر برای محاسبه درصد ردشده =
- درصد رد شده
Ø Ws : وزن خاک خشک مورد استفاده برای دانه بندی به روش هیدرومتری.
Ø a : تصحیح برای چگالی ( زیرا هیدرومتر برای چگالی Gs =2.65 کالیبره شده است.)
Ø RCL : اعداد تصحیح شده جهت تعیین طول مؤثر :
Ø تعیین طول L مربوط به مقادیر RCL که از نمودار مربوطه ،که بستگی به نوع چگالی سنج دارد.
Ø A : با توجه به Gs و دمای اندازه گیری شده از نمدار مربوطه بدست می آید.
Ø D : از فرمول زیر بدست می آید :
اعداد و شرایط آزمایشگاهی :
برای انجام این آزمایش از چگالی سنج 151H استفاده کرده ایم ،همچنین از هگزامتا فسفات سدیم به عنوان ماده جداساز استفاده شده است.
با توجه به اینکه در آزمایشگاه درجه حرارت در حین کار برابر با 24 درجه سانتیگراد اندازه گیری شده و همچنین طی آزمایش « چگالی ذرات جامد خاک » ،Gs برابر با 2.55 بدست آمده است ،بنابراین تصحیح ضریب a و تصحیح دما باید انجام شود.
t (Min) | Ra | Rc1 | دما | K | L | Rc2 | D(mm) | درصد معلق(عبوری) % | درصد عبوری از کل خاک % |
0.25 | 1.031 | 31.7 | 24 | 0.01342 | 8.1 | 28.710 | 0.075 | 94.46 | 9.45 |
0.5 | 1.029 | 29.7 | 24 | 0.01342 | 8.6 | 26.710 | 0.0557 | 87.88 | 8.79 |
1 | 1.028 | 28.7 | 24 | 0.01342 | 8.9 | 25.710 | 0.0400 | 84.59 | 8.46 |
2 | 1.026 | 26.7 | 24 | 0.01342 | 9.4 | 23.710 | 0.0291 | 78.01 | 7.80 |
4 | 1.025 | 25.7 | 24 | 0.01342 | 9.7 | 22.710 | 0.0209 | 74.72 | 7.47 |
8 | 1.023 | 23.7 | 24 | 0.01342 | 10.2 | 20.710 | 0.0152 | 68.14 | 6.81 |
10 | 1.022 | 22.7 | 24 | 0.01342 | 10.5 | 19.710 | 0.0138 | 64.85 | 6.48 |
15 | 1.020 | 20.7 | 24 | 0.01342 | 11 | 17.710 | 0.0115 | 58.27 | 5.83 |
30 | 1.017 | 17.7 | 24 | 0.01342 | 11.8 | 14.710 | 0.0084 | 48.40 | 4.84 |
60 | 1.014 | 14.7 | 24 | 0.01342 | 12.6 | 11.710 | 0.0061 | 38.53 | 3.85 |
1440 | 1.008 | 8.7 | 24 | 0.01342 | 14.2 | 5.710 | 0.0013 | 18.79 | 1.88 |
K = | 0.01342 |
=تصحیح درجه حرارت | 1 |
=تصحیح منیسک | 0.0007 |
=تصحیح صفر | 0.00329 |
a= | 1.02434 |
آزمایش تعیین چگالی نسبی
مقدمه :
مقصود از توده ویژه خاک(چگالی نسبی)نسبت وزن مخصوص جامد خاک به وزن مخصوص آب تعریف میشود.
دامنه تغییرات چگالی نسبی برای خاک های مختلف متفاوت است.روش تعیین چگالی نسبی در این آزمایش مربوط به خاک هایی است که از 4.75 میلی متر کوچکترند یا بعبارت دیگر از الک نمره 4 عبور داده شده اند.ما در این آزمایش از خاکی استفاده می کنیم که از الک 200 عبور داده شده است.
وسایل آزمایش:
پیکنومتر 50 میلی لیتر.
ترازوی با دقت 0.01.
آب مقطر.
چراغ شعله با پایه.
خاک خشک رد شده از الک 200.
دماسنج و کاردک.
روش انجام آزمایش:
برای انجام آزمایش از وسیله ای به نام پیکنومتر استفاده می شود.پیکنومتر ظرف کوچکی است که حجم آن در درجه حرارت خاص در آزمایشگاه تعیین شده است. از 100 گرم خاک رد شده از الک 200 دو نمونه 5 تا 10 گرمی جدا می کنیم و آزمایش را دو بار انجام می دهیم.از تمیز و خشک بودن پیکنومتر اطمینان حاصل می کنیم.حجم پیکنومتر ثابت است.وزن پیکنومتر خالی را بدست آورده وثبت می کنیم.پیکنومتر را به اندازه 50 میلی لیتر از آب پر می کنیم و وزن آب و پیکنومتر را بدست می آوریم.باید توجه داشت که درجه حرارت در حین آزمایش ثابت باشد.استاندارد دمای 20 درجه سلسیوس می باشد خاک مورد نظر را به داخل پیکنومتر ریخته وتا پیکنومتر آب مقطر به آن اضافه می کنیم. در مر حله بعد باید هوای داخل محلول خاک و آب را به شیوه ای جدا کنیم.یکی از روش های متداول که در آزمایشگاه از آن استفاده میکنیم حرارت دادن به پیکنومتر می باشد.به این صورت که پیکنومتر را بر روی حرارت ملایم 5 تا 15 دقیقه حرارت می دهیم و همزمان با حرارت دادن پیکنومتر را به طور مستمر تکان می دهیم.البته چنان چه زیاد حرارت ببیند ممکن است خاک به حالت جوشش و غلیان در آید . این مرحله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و غالب خطاهای بدست آمده در این آزمایش مربوط به عدم خروج هوای محبوس میباشد.آب مقطر عاری از هوا را به پیکنومتر اضافه می کنیم . سپس وزن پیکنومتر و آب و خاک را اندازه میگیریم.عملیات فوق را برای خاک شماره 2 نیز به همین صورت تکرار می کنیم و اعداد به دست آمده را در جدول ثبت می کنیم.
محاسبات :
چگالی نسبی دو خاک 1 و2 را محاسبه می کنیم.
با توجه به نتایج بدست آمده Gs را با توجه به میانگین دو عدد بالا در آزمایشات 2.55 در نظر گرفته شده است.
استاندارد تعیین وزن مخصوص خاک در محل به روش مخروط ماسه
هدف: این آزمایش برای به دست آوردن وزن مخصوص خاک در حالت طبیعی یا یک لایه خاک کوبیده شده با استفاده از ماسه کالیبره شده می باشد .
وسایل لازم :
1. استوانه دانسیته.
2. ترازو.
3. گرمخانه ( اون ).
4. قلم فلزی.
5. بیلچه.
6. قوطیهای درب دار رطوبت.
7. ماسه اتاوا .
شرح آزمایش :
در زمان انجام عملیات آ گاهی از دستیابی به ورن مخصوص مشخص شده مفید می باشد.یکی از روش های استاندارد تعیین وزن مخصوص متراکم صحرایی روش مخروط ماسه می باشد .
ما در این آزمایش از نوع مخصوصی از ماسه به نام ماسه اتاوا استفاده می کنیم.در ابتدای کار ما باید ورن مخصوص ماسه اتاوا را تعیین کنیم.برای این کار ما از آب استفاده می کنیم.بدین ترتیب که ظرف مخصوصی را برداشته و آن را پر از آب می کنیم وزن ظرف و آب را به دست می آوریم.ظرف را وزن می کنیم.تفاضل این دو عدد وزن آب داخل ظرف را به ما می دهد.ما می دانیم که وزن مخصوص آب 1 است بنابراین وزن آب حجم ظرف را به ما می دهد.سپس همان ظرف را از ماسه اتاوا پر کرده و توزین می کنیم .بدین طریق می توان وزن ماسه داخل ظرف را به دست آورد . از تقسیم کردن وزن به دست آمده برای ماسه به حجم ظرف وزن مخصوص ماسه اتاوا به دست می آید.تمامی اعداد به دست آمده در انتهای گزارش در جداول مربوطه آورده شده است.
در این قسمت هدف به دست آوردن ماسه درون مخروط می باشد .برای این کار بدین صورت عمل می کنیم.دستگاه استوانه دانسیته را روی سطح محکم و صافی قرار می دهیم.شیر خروج ماسه را بسته و مقداری در آن ماسه می ریزیم.سپس شیر را باز می کنیم تا مخروط زیر دستگاه از ماسه پر شود.شیر را می بندیم باقیمانده ماسه داخل دستگاه را وزن می کنیم تا پس از کسر آن از وزن ماسه اولیه وزن ماسه زیر مخروط به دست آید.یا می توان ماسه را مستقیما به دقت وزن کرد .عدد به دست آمده را یادداشت می کنیم .
برای تعیین وزن مخصوص خاک در محل به طریق زیر عمل می شود :
سطح محلی که آزمایش می شود باید صاف باشد .استوانه دانسیته را روی سطح صاف قرار دهید . حدود اطراف کف استوانه دانسیته را روی زمین مشخص نمایید .
چاله آزمایش را در وسط محدوده ای که روی زمین مشخص شده حفر می کنیم.در حین حفر چاله باید دقت شود که دیواره چاله خراب نشود و خاک کنده شده کاملا در ظرفی جمع آوردی و هیچگونه مصالحی دور ریخته نشود.
استوانه دانسیته را که مقدار معینی ماسه در آن ریخته شده روی چاله درست در محل مورد نظر قرار می دهیم بطوریکه سوراخ شیر در مرکز چاله قرار گیرد.
شیر خروج ماسه را باز می کنیم تا تا چاله پر از ماسه شود . وقتی جریان ماسه به داخل چاله متوقف شد شیر را می بندیم.
ماسه باقیمانده در دستگاه را وزن می کنیم.خاک کنده شده از چاله را نیز وزن می کنیم.خاک کنده شده از چاله را به خوبی مخلوط کرده و مقداری جهت تعیین در صد رطوبت بر داشته و پس از توزین در گرمخانه قرار دهیم.پس از آن که نمونه خاک در گرم خانه خشک شد (بعد از 24 ساعت) آن را از گرمچال خارج می کنیم.نمونه را وزن می کنیم.از اعداد به دست آمده درصد رطوبت خاک را محاسبه می کنیم.
نمونه ای از مخروط و ظروف مورد نیاز در این آزمایش را میتوانید در شکل صفحه مشاهده نمایید :
خاک شماره2 | خاک شماره1 | ||
5380 gr | W1 | 4450 gr | W1 |
754 gr | W2 | 747 gr | W2 |
3.73% | W% | 4.43% | W% |
726.9gr | W3 | 715.31gr | W3 |
4450gr | W4 | 3490 gr | W4 |
930 gr | W5 | 960 gr | W5 |
384 gr | WC | 384 gr | WC |
1.273 | وزن مخصوص ماسه اتاوا | 1.273 | وزن مخصوص ماسه اتاوا |
428.91 | V | 452.47 | V |
1.694 gr/cm^3 | وزن مخصوص خشک متراکم صحرایی | 1.581 gr/cm^3 | وزن مخصوص خشک متراکم صحرایی |
W1 : وزن قیف و مخروط قبل از استفاده.
W2 : وزن خاک مرطوب حفر شده از گودال.
W3 : وزن خاک خشک حفر شده از گودال.
W4 : وزن مخروط و ماسه باقیمانده در مخروط.
W5 : وزن ماسه ای که گودال و مخروط را پر میکند.
WC : وزن ماسه ای که فقط مخروط را پر میکند.
V : حجم گودال.
دانلود فایل PDF این مقاله
آزمایش فشاری ساده(تک محوری)
مقدمه :
آزمایش فشار محدود نشده نوع ویژه ای از آزمایش تحکیم نیافته است که معمولا برای نمونه های رسی مورد استفاده قرار می گیرد. در این آزمایش فشار محدود کننده صفر است.بار محوری تا ایجاد گسیختگی در نمونه به سرعت اعمال می شود.
Cu=q/2
Cu=مقاومت برشی زهکشی نشده(چسبندگی زهکشی نشده)
q=مقاومت فشاری ساده(تک محوری)
این مقاومت با اعمال تنش محوری به نمونه استوانه ای شکل خاک بدون آن که فشار محیطی به آن وارد شود ویا بررسی کرنشهای محوری مربوط به مقادیر مختلف تنش تعیین می شود.تنشی که بر اثر آن در نمونه خاک گسیختگی رخ می دهد به نام مقاومت فشاری ساده (تک محور) نامیده شده است.
در نمونه های رسی که اشباع می باشند این مقاومت با درصد رطوبت خاک کاهش می یابد.در خاک های غیر اشباع و در صورتی که وزن مخصوص خشک خاک ثابت بماند نیز این مقاومت با افزایش درجه اشباع خاک کاهش می یابد.
وسائل آزمایش:
- دستگاه انجام آزمایش فشاری ساده.
- قالب تراکم و ملحقات آن.
- کولیس.
- ترازو.
- گرمکن.
دستگاه انجام آزمایش:
دستگاه انجام این آزمایش که به کمک آن آزمایش به روش کرنش کنترل شده (کنترل کرنش)انجام میشود.دستگاه مرکب از دو اعمال بار از بالا و پایین است.حلقه دستگاه در بالا به کمک میله ای رزوه شده به یک تیر عرضی که آن نیز به نوبه خود به دو پایه فلزی متکی است متصل است.فک و صفحه پایینی در جهت قائم می تواند بالا و پایین برود.
روش انجام آزمایش:
نمونه ای برای آزمایش تهیه می کنیم.ابتدا 5 کیلو گرم خاک را آماده کرده و به آن 750 گرم آب به آن اضافه می کنیم (15 %).سپس خاک مورد نظر را همانند آزمایش های گذشته در سه لایه و هر لایه با 15 ضربه متراکم می کنیم.از خاک متراکم شده نمونه ای استوانه ای بر می داریم.نسبت ارتفاع به قطر نمونه باید بین 2 تا 3 باشد.در این آز مایش دو نمونه ساخته می شود .
مشخصات دو نمونه به شرح زیر می باشد:
نمونه اول = وزن : 172 گرم. ارتفاع :7.4 سانتیمتر. قطر 3.82 سانتیمتر.
درصد رطوبت نمونه برابر است با : 8.18 %
نمونه دوم = وزن : 164 گرم. ارتفاع :6.95 سانتیمتر. قطر 3.83 سانتیمتر.
درصد رطوبت نمونه برابر است با : 8%.
نمونه را دقیقا بین دو فک دستگاه قرار می دهیم .فک فوقانی را به دقت بر روی سطح فوقانی نمونه مماس می کنیم.سپس عقربه مدرج متصل به حلقه را روی صفر می گذاریم.یک عقربه مدرج دیگر نیز باید برای ثبت حرکت رو به بالای فک پایین دستگاه (یعنی برای ثبت میزان فشرده شدن نمونه در حین آزمایش )متصل باشد.این عقربه را باید در ابتدای آزمایش روی صفر قرار داد.دستگاه را روشن می کنیم وبارهای وارده و تغییر شکل های نمونه را ثبت و یادداشت می کنیم.فواصل میان کرنش ها را ثابت می گیریم و نیروی مربوطه را قرائت می کنیم.در ابتدا قرائت ها با فواصل کم و در ادامه به علت نزول منحنی بار- تغییر شکل فواصل بیشتری در نظر می گیریم.
قرائت ها انجام می شود تا هنگامی که بار به نقطه اوجی رسیده و سپس کاهش یابد و یا بار به مقدار حدِ اکثری رسیده و بعد از آن تقریبا ثابت باقی بماند.با پایین بردن فک پایین دستگاه بار از روی نمونه بر داشته می شود.نمونه را از بین دو فک خارج می کنیم.از نمونه وشکل گسیختگی آن عکس تهیه می کنیم.نمونه را در گرمکن گذاشته و درصد رطوبت آن را به دست می آوریم.
محاسبات :
برای هر نمونه جدولی تهیه می کنیم.کرنش قائم را به دست می آوریم :
ΔL = تغییر شکل نمونه.
L = طول اولیه نمونه.
بار قائم وارد بر نمونه را محاسبه می کنیم.
بار = (قرائت های عقربه مدرج متصل به حلقه ) *( ضریب کالیبراسیون حلقه)
سطح مقطع تصحیح شده نمونه را به دست می آوریم.
مقدارتنش روی نمونه را محاسبه می کنیم.
در ادامه منحنی تغییرات تنش را نسبت به کرنش تعیین می کنیم.تنش نقطه اوج را تعیین می کنیم.این همان مقاومت فشاری ساده نمونه است.در تعیین مقاومت فشاری نمونه بهتر است آزمایش روی دو یا سه نمونه انجام پذیرد.(مقدار متوسط مورد نظر است.
ضریب رینگ:0.3975
سطح مقطع تصحیح شده (Cm2 ) | بار) (Kg | قرائت عقربه مدرج حلقه | کرنش قائم | ΔL | |||||||
2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 |
| |
0 | 0 | 11.52 | 11.46 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
1.439 | 1.034 | 11.603 | 11.537 | 16.695 | 11.925 | 42 | 30 | 0.0072 | 0.0067 | 0.5 | |
2.006 | 1.3 | 11.688 | 11.617 | 23.452 | 15.105 | 59 | 38 | 0.0144 | 0.0135 | 1 | |
2.364 | 1.529 | 11.77 | 11.697 | 27.825 | 17.887 | 70 | 45 | 0.0216 | 0.0203 | 1.5 | |
2.714 | 1.687 | 11.862 | 11.778 | 32.197 | 19.875 | 81 | 50 | 0.0288 | 0.0207 | 2 | |
2.960 | 1.906 | 11.949 | 11.861 | 35.377 | 22.260 | 89 | 56 | 0.0359 | 0.0338 | 2.5 | |
2.235 | 2.063 | 12.040 | 11.944 | 38.955 | 24.645 | 98 | 62 | 0.0432 | 0.0405 | 3 | |
3.310 | 2.214 | 12.130 | 12.029 | 40.147 | 26.633 | 101 | 67 | 0.0503 | 0.0473 | 3.5 | |
3.480 | 2.330 | 12.223 | 12.114 | 42.533 | 28.223 | 107 | 71 | 0.0575 | 0.0540 | 4 | |
3.523 | 2.523 | 12.412 | 12.291 | 43.725 | 31.005 | 110 | 78 | 0.0719 | 0.0676 | 5 | |
3.468 | 2.677 | 12.608 | 12.471 | 43.725 | 33.390 | 110 | 84 | 0.0863 | 0.0811 | 6 | |
- | 2.669 | - | 12.657 | - | 33.787 | - | 85 | 0.1007 | 0.0946 | 7 | |
- | 2.630 | - | 12.849 | - | 33.787 | - | 85 | 0.1151 | 0.1081 | 8 | |
نتیجه گیری:
با توجه به نمودار و جدول برای نمونه شماره 1 :
برای نمونه شماره 2 :
با توجه به جداول موجود خاک مورد نظر در رده خاک های بسیار سفت قرار می گیرد.
آزمایش نفوذپذیری با بار ثابت
مقدمه :
این آزمایش تعیین نفوذ پذیری آب با جریان آرام در خاک است. با این روش مقادیری که برای ضریب نفوذ پذیری به دست می آید نمونه ای است از ضریب نفوذ پذیری واقعی در رسوبات طبیعی خاک زیر سدهای خاکی.
اصول اساسی آزمایش:
ایجاد شرایط واقعی زیر لازم است تا آب با حرکت آرام تحت بار ثابت در خاک حرکت کند.
- تداوم جریان آب در خاک بدون تغییر حجم نمونه در طول مدت آزمایش.
- جریان آب در خاک صد در صد اشباع و بدون خارج شدن حباب های هوا صورت می گیرد.
وسایل مورد نیاز:
الف-استوانه دستگاه نفوذ پذیری که دارای قطری ثابت می باشد.
ب-مخزن آب با سطح ثابت-سطح آب در مخزن مذکور هنگام آزمایش ثابت نگه داشته می شود وهوای اضافی در آب نیز خارج می شود.
روش انجام آزمایش:
شیر آب ورودی(متصل به مخزن آب با سطح ثابت) را آهسته باز می کنیم.برای اندازه گیری دبی آب باید مدتی صبر کنیم تا آب جریان یافته به حالت پایدار در آید وسطح آب در پیزومترها نیز ثابت بماند و تغییرات قابل ملاحظه ای نداشته باشد.سپس با شروع زمان معینی زمانهای t که در طول آن Q لیتر آب در نمونه جریان یافته است بار آبی h اختلاف ارتفاع آب در دو پیزومتر مقدار دبی آب را ودرجه حرارت را اندازه می گیریم ودر برگ گزارش یادداشت می کنیم.
محاسبات :
K | h2 | h1 | درجه حرارت | دبی )Q ( | زمان t,s | شماره آزمایش | |
0.053 | 116.7 | 96.6 | 23 | 2215 | 180 | 1 | |
0.0533 | 116.8 | 96.9 | 23 | 2220 | 180 | 2 | |
0.05315 | 116.75 | 96.85 | 23 | 2217.5 | 180 | متوسط | |
مشخصات سقف های کامپوزیت
1 - مشخصات این نوع سقف بر اساس نشریه شماره 94 سازمان برنامه و بودجه تعیین میشود.
2 - در تمامی سقفهای معرفی شده ، میلگرد افت و حرارت با قطر 6 میلیمتر کفایت می کند. چنانچه فاصله آکس تا آکس تیرچه‌ها تا 50 سانتیمتر باشد، در جهت تیرچه‌ها بین هر دو تیرچه یک عدد و چنانچه فاصله آکس تا آکس تیرچه‌ها بیش از 50 سانتیمتر باشد، در جهت تیرچه‌ها بین هر دو تیرچه دو عدد میلگرد حرارتی مورد نیاز است. میلگردهای حرارتی در خلاف جهت تیرچه‌ها هر 25 سانتیمتر یک عدد می‌بایستی اجرا گردد.
3 - میلگرد تقویت ممان منفی تیرچه‌ها حداقل می‌بایستی سطح مقطعی برابر 15% سطح مقطع میلگردهای کششی همان تیرچه را دارا باشد و طول آنها از هر طرف یک پنجم طول تیرچه باشد. باید توجه نمود که این میلگردها را با میلگردهای تقویت برشی (اتکای سر تیرچه) اشتباه نکنیم. این میلگردها درون جان تیرچه خم نمی‌خورد بلکه بصورت صاف به میلگرد فوقانی تیرچه‌ها بسته میشود.
4 - در سقفهایی که بار زنده کمتر از 350 کیلوگرم بر متر مربع باشد ، در دهانه‌های زیر 4 متر نیازی به کلاف میانی (Tie Beam) نمی‌باشد و در دهانه‌های بین 4 تا 5.30 متر یک کلاف میانی و در دهانه‌های بیش از 5.30 متر دو کلاف میانی مورد نیاز است. در تمام این حالات حداقل سطح مقطع کل میلگردهای طولی کلافهای میانی بایستی برابر نصف سطح مقطع میلگرد کششی تیرچه‌ها باشد.
5 - در سقفهایی که بار زنده بیشتر از 350 کیلوگرم بر متر مربع باشد ، در دهانه‌های زیر 4 متر یک کلاف میانی (Tie Beam) و در دهانه‌های بین 4 تا 7 متر دو کلاف میانی و در دهانه‌های بیش از 7 متر سه کلاف میانی مورد نیاز است. در تمام این حالات حداقل سطح مقطع کل میلگردهای طولی کلافهای میانی بایستی برابر کل سطح مقطع میلگرد کششی تیرچه‌ها باشد.
6 - میلگرد زیگزاگ تیرچه‌ها برای هر طول تیرچه بصورت جداگانه بایستی طراحی گردد.
7 - در سقفهایی که خیز مطرح نباشد می‌توان تا دهانه‌ای معادل 32 برابر ضخامت سقف ، از این سقفها استفاده نمود. اما اگر خیز مطرح بوده و تیرهای اسکلت دارای تکیه‌گاه گیردار باشند حداکثر دهانه مجاز 26 برابر ضخامت سقف و در صورتیکه تیرهای اسکلت دارای تکیه‌گاه ساده باشند حداکثر دهانه مجاز 20 برابر ضخامت سقف میباشد.
8 - در این سقفها چنانچه میلگرد زیگزاگ برای برش انتهایی محاسبه شود، نیازی به تقویت برشگیر (اتکای سر تیرچه) نمی‌باشد. ولی در صورتیکه میلگردهای زیگزاگ برش انتهایی را جوابگو نباشند باید از تقویت برشی (اتکا) طبق محاسبه استفاده نمود.
نکتة مهم : دانستن این نکته مهم است که محدودیت و تعدد انواع سقفهای تیرچه و بلوک قابل اجرا دقیقاً بستگی به وجود انواع بلوکه‌های سقفی موجود در بازار دارد و از آنجا که بدلیل حجم و وزن زیاد بلوکه‌های سقفی عملاً حمل و نقل آن از یک نقطه کشور به نقطه‌ای دیگر مقرون به صرفه نمی‌باشد، بنابراین ممکن است در بعضی نقاط کشور عملاً امکان اجرای برخی از سقفهای معرفی شده زیر بدلیل نبودن بلوکه متناسب با آن وجود نداشته باشد و یا احیاناً در بعضی مناطق علاوه بر سقفهای معرفی شده زیر بتوان سقفهای دیگری نیز اجرا نمود. درضمن لازم به ذکر است که با استفاده توأم انواع بلوکه‌های سقفی با مواد دیگر (مانند یونولیت) گاه بنا به ضرورت می‌توان سقفهایی با ارتفاع بیشتر نیز اجرا نمود.
کد سقف : R1
نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سفال
ارتفاع کل سقف : 25 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 50 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف دارای وزنی متعادل در محدوده وزن سقفهای کرومیت میباشد
2 - قیمت تمام شده این سقف معمولا پایین است خصوصا در دهانه‌های کوچکتر این اختلاف قیمت کاملا تأثیر گذار است.
3 - بدلیل شمع بندی در حین اجرا این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل میکند.
4 - سطح نسبتا صافی در زیر سقف می‌دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
نقاط ضعف احتمالی :
نقطه ضعف مشهودی را نمی توان برای این سقف برشمرد
کد سقف : R2
نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سیمانی
ارتفاع کل سقف : 25 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 50 سانتیمتر
محاسن :
1 - قیمت تمام شده این سقف نیز نسبت به سایر سقفها معمولا پایین است.
2 - بدلیل شمع بندی در حین اجرا این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل میکند.
3 - سطح نسبتا صافی در زیر سقف می‌دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
نقاط ضعف احتمالی :
1 - این سقف در مقایسه با سقف R1 سنگین‌تر است و جزو سقفهای نسبتا سنگین محسوب میگردد. معمولا تنها زمانی از این سقف استفاده میشود که امکان اجرای سقف R1 نباشد (مثلا زمانی که بلوکه سفال سقف R1 موجود نباشد)
2- از آنجا که وزن این سقف با سقف R3 تقریباً برابر است در دهانه های بلند تر معمولاً اجرای این سقف در مقایسه با سقف R3 مقرون به صرفه نخواهد بود.
کد سقف : R3
نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سفال
ارتفاع کل سقف : 30 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 50 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف لرزش کمتری نسبت به تمام سقفهای معرفی شده و سقفهای کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل میکند.
2 - سطح نسبتا صافی در زیر سقف می‌دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
3 - از آنجا که وزن این سقف با سقف R2 تقریبا برابر است در دهانه‌های بلندتر معمولا اجریی این سقف در مقایسه با سقف R2 مقرون به صرفه و اصولی‌تر خواهد بود.
نقاط ضعف احتمالی :
این سقف جزو سقفهای نسبتا سنگین محسوب میگردد.
کد سقف : R4
نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سیمانی
ارتفاع کل سقف : 30 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 50 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف نیز لرزش کمتری نسبت به تمام سقفهای معرفی شده و سقفهای کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل میکند.
2 - سطح نسبتا صافی در زیر سقف مییدهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
نقاط ضعف احتمالی :
1 - این سقف جزو سقفهای سنگین محسوب میگردد.
2 - معمولا اجرای این سقف با توجه به وزن آن توجیه اقتصادی ندارد.
کد سقف : R5
نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سفال
ارتفاع کل سقف : 31 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 70 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از آنها بهتر عمل میکند.
2 - سطح نسبتا صافی در زیر سقف می‌دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
3 - در مقایسه با سقف R3 علاوه بر اینکه وزن کمتری دارد معمولا در دهانه‌های کوتاهتر به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه‌تر است
نقاط ضعف احتمالی :
1 - این سقف جزو سقفهای نسبتا سنگین محسوب میگردد.
کد سقف : R6
نوع سقف : تیرچه زیگزاگ با قالب
ارتفاع کل سقف : 31 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 70 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف جزو سقفهای سبک میباشد.
2 - وزن این سقف از اکثر سقفهای کامپوزیت و نیز سقفهای کرومیت با بلوک سفال یا سیمانی سبکتر است.
3 - در مقایسه با سقفهای کامپوزیت هزینه کاذب کاری کمتری دارد زیرا فواصل تیرچه‌ها کم بوده و نیازی به استفاده از نبشی در سقف کاذب نیست.
4 - اجرای این سقف حتی با احتساب هزینه کاذب کاری با توجه به وزن آن در اکثر موارد کاملا مقرون به صرفه است.
نقاط ضعف احتمالی :
این سقف به کاذب کاری نیاز دارد.
نکته مهم : قالب مورد استفاده در این نوع سقف اولین بار در شرکت پارس پی ابداع و استفاده گردید و این شرکت موفق به ثبت اختراع این نوع خاص از قالب سقفی گردید.
کد سقف : R7
نوع سقف : تیرچه زیگزاگ با بلوکه سفال
ارتفاع کل سقف : 26 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 70 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف دارای وزنی متعادل در محدوده وزن سقفهای کرومیت میباشد.
2 - بدلیل شمع بندی در حین اجرا این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل میکند.
3 - سطح نسبتا صافی در زیر سقف مییدهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
نقاط ضعف احتمالی :
نقطه ضعف مشهودی را نمی‌توان برای این سقف برشمرد.
کد سقف : R8
نوع سقف : تیرچه زیگزاگ با بلوکه پلی استایرن
ارتفاع کل سقف : 31 سانتیمتر - مرکز تا مرکز تیرچه‌ها 70 سانتیمتر
محاسن :
1 - این سقف دارای وزنی نسبتاً سبک میباشد.
2 - بدلیل شمع بندی در حین اجرا این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل می کند.
3 -سطح نسبتا صافی در زیر سقف می‌دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.
نقاط ضعف احتمالی :
1 - بدلیل قیمت بالای بلوکه پلی استایرن معمولاً اجرای این نوع سقف مقرون به صرفه نمی‌باشد.
2 - بدلیل اختلاف ضریب انبساط طولی بلوکه‌های پلی استایرن با تیرچه‌ها ، در سقفهایی که ا ز زیر با گچ پوشش شوند ترک ایجاد میشود.
3 - اکثر بلوکه‌های پلی استـایرن موجود در بازار بر اثر آتـش سوزی آتش می‌گیرند و یا دود زیاد منتشـر می نمایند بنابـراین به لحاظ ایمنی استفاده از این سقف چندان توصیه نمی شود.
ضخامت بتن cm) ) |
نمره تیر آهن های فرعی | ||||||
12 |
14 |
16 |
18 |
20 |
22 |
24 | |
8 |
198 |
200 |
202 |
205 |
208 |
211 |
215 |
10 |
245 |
247 |
249 |
252 |
255 |
258 |
262 |
نکته مهم : همانطور که ملاحظه می شود سقفهای کامپوزیت از برخی سقفهای تیرچه و بلوک سبکتر و از برخی سنگین‌تر هستند بنابراین این تصور که کلیه سقفهای کامپوزیت سبکتر از کلیه سقفهای تیرچه و بلوک و کرومیت هستند غلط است.
یک سری از مقالات فارسی مفید برای دانلود
آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال
ماده 11ـ پروانه اشتغال به کار مهندسی در چهار درجه، پایه (3)، پایه (2)، پایه (1) و ارشد صادر مـیشود. برای متقاضیان پروانه اشتغال، با داشتن سوابق تجربی یا کارآموزی به میزان مندرج در ماده (5) پروانه اشتغال (پایه 3) صادر میگردد. جهت ارتقاء از پایه (3) به پایه (2) داشتن (4) سال و از پایه (2) به پایه (1)، (5) سال و از پایه (1) به ارشد (6) سال سابقه کار حرفهای در پایه قبلی و موفقیت در آزمون مربوط ضروری است.
تبصره 1ـ اشخاصی که در حال حاضر دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی در رشتههای اصلی میباشند و یا با داشتن سوابق کار بیشتر از میزان مندرج در ماده (5) این آئیننامه، متقاضی دریافت پروانه اشتغال هستند، چنانچه ظرف یکسال از تاریخ ابلاغ این آئیننامه جهت تعویض یا دریافت پروانه اشتغال مراجعه نمایند، با احتساب سنوات تجربه حرفهای طبقهبندی و بدون آزمون در یک درجه پایینتر قرار خواهند گرفت و در صورتیکه بعد از ضربالاجل مذکور مراجعه نمایند درجه پروانه اشتغال با توجه به سنوات تجربه حرفهای و موفقیت در آزمون هر یک از درجات مذکور تعیین خواهد شد.
تبصره 2ـ در ظرف یک سال موضوع تبصره (1) این ماده جهت انطباق اشخاص به درجه مهندسی ارشد، شورای مرکزی سوابق و شرایط متقاضیان را بررسی و پس از تأیید صلاحیت حرفهای، آنها را جهت اخذ درجه مهندسی ارشد به وزارت مسکن و شهرسازی معرفی میکند. اشخاص مذکور میتوانند تا سیر تشریفات مذکور، با اخذ پروانه اشتغال پایه (1) به کار خود ادامه دهند. پس از پایان مهلت مذکور، انطباق درجه متقاضیان مهندسی ارشد یا احراز درجه مذکور نیز تابع شرایط عمومی مندرج در این آئیننامه خواهد بود.
تبصره 3ـ وزارت مسکن و شهرسای موظف است با توجه به تعداد متقاضیان هر درجه و رعایت تناسب موردنیاز جامعه به آن به طور مستمر در فواصل زمانی معین نسبت به برگزاری آزمونهای مربوط اقدام کند.
تبصره 4ـ تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشخاص حقوقی که بوسیله سازمان برنامه و بودجه تشخیص صلاحیت و تعیین ظرفیت شده یا میشوند، مطابق دستورالعملی خواهد بود که به طور مشترک توسط وزارت مسکن و شهرسازی و سازمان برنامه و بودجه تهیه و ابلاغ میشود.
ماده 12ـ به منظور تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال دارندگان پروانه اشتغال در مهندسی ساختمان، فعالیتهای مهندسی بر اساس پیچیدگی عوامل و حجم کار به چهارگروه، "الف"، "ب"، "ج" و "د" تقسیم میشود.
تبصره 1ـ برای تعیین فعالیتهای مهندسی در بخش ساختمان، ساختمانها به چهار گروه به ترتیب زیر تقسیم میشوند: گـروه "الف" بـا مقیـاس کـاربری محله (1) تا (2) طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای (600) مترمربع.
گـروه "ب" بـا مقیـاس کـاربری ناحیـه (3) تا (5) طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای (2000) مترمربع.
گـروه "ج" بـا مقیـاس کاربری منطقه (6) تا (10) طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای (5000) مترمربع.
گروه "د" با مقیاس کاربری شهر بیش از (10) طبقه ارتفاع از روی زمین یا بیش از (5000) مترمربع.
تبصره 2ـ تهیه طرح معماری و انجام محاسبات سازه و همچنین نظارت معماری و نظارت سازه برای تمام گروههای ساختمانی مندرج در تبصره (1) این ماده الزامی و به شرح جدول موضوع این ماده میباشد:
نظارت بر اجرای سازه توس: | نظارت بر طرح معماری توسط: | انجام محاسبات سازه توسط: | تهیه طرح معماری توسط : | صلاحیت گروه ساختمانها |
مهندس عمران یا معمار پایه 3 یا بالاتر | مهندس معمار یا عمران پایه 3 یا بالاتر | مهندس عمران پایه 3 تا بالاتر | مهندس معمار پایه 3 یا بالاتر | گروه «الف» |
مهندس عمران پایه 3 یا بالاتر | مهندس معمار پایه 3 یا بالاتر | مهندس عمران پایه 2 یا بالاتر | مهندس معمار پایه 2 یا بالاتر | گروه «ب» |
مهندس عمران پایه 2 یا بالاتر | مهندس معمار پایه 2 یا بالاتر | مهندس عمران پایه 1 یا بالاتر | مهندس معمار پایه 1 تا بالاتر | گروه «ج» |
مهندس عمران پایه 1 یا بالاتر | مهندس معمار پایه 1 یا بالاتر | مهندس عمران ارشد | مهندس معمار ارشد | گروه «د» |
در محلهایی که مهندس معمار یا عمران به تعداد کافی نباشد طبق نظر وزارت مسکن و شهرسازی حسب مورد از خدمات مهندسی رشته مرتبط یا رشتههای دیگر یا کاردانهای دارای صلاحیت استفاده میشود.
تبصره 3ـ گروهبندی سایر فعالیتهای مهندسی موضوع قانون و همچنین تعیین حدود صلاحیت سایر دارندگان پروانه اشتغال به موجب دستورالعملی که به وسیله وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و ابلاغ میشود تعیین میگردد.
ماده 13ـ ظرفیت اشتغال دارندگان پروانه اشتغال در رشتههای مختلف و در هر استان به پیشنهاد نظام مهندسی استان و تصویب وزارت مسکن و شهرسازی تعیین میشود.
تبصره ـ دارندگان «پروانه اشتغال» و کلیه مراجع صادرکننده پروانه ساختمان، و سایر مجوزهای مربوط موظفند حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال مندرج در «پروانه اشتغال» را رعایت نمایند.
ماده 14ـ حدود صلاحیت دارندگان پروانه اشتغال شخص حقوقی طبق دستورالعمل صادر شده توسط وزارت مسکن و شهرسازی صورت خواهد گرفت و در مواردی که نقشههای تسلیمی به شهرداریها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان و تفکیک اراضی توسط اشخاص حقوقی امضا و یا تعهد نظارت میشود باید برحسب الزامی بودن هر یک از موارد، تهیه طرح معماری و نظارت بر اجرای آن، انجام محاسبات سازه و نظارت بر اجرای آن، تهیه طرحهای تأسیسات مکانیکی و برقی و نظارت بر اجرای آنها و نظایر آن و نقشهها و محاسبات فنی توسط مهندسان دارای پروانه اشتغال تهیه، امضاء و یا تعهد نظارت شود.
ماده 15ـ در مورد شرکتهای دولتی وابسته به دولت، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی به استثنای شهرداریها که به طور قانونی وظیفه تهیه و یا تأیید نقشه و انجام کارهای اجرایی ساختمانی به عهده آنها میباشد و اقدام به تأسیس واحدهای سازمانی فنی خاص، چه در مرکز و چه در هر یک از نقاط مختلف کشور برای انجام این قبیل امور نموده باشند، مشروط بر اینکه تشکیلات سازمانی آنها به تصویب مراجع صلاحیتدار رسیده و مسئول واحد فنی آنها دارای پروانه اشتغال شخص حقیقی باشد، با ارائه مدارک و مجوزها و مصوبات مراجع صلاحیتدار، برای هر یک از واحدهای سازمانی فنی تابع آنها به ترتیب مقرر در این آئیننامه پروانه اشتغال شخص حقوقی صادر خواهد شد.
ماده 16ـ مسئولیت صحت طراحی و محاسبه، اجرا، نظارت و نظایر آن به عهده مدیرعامل یا رئیس مؤسسه و در مورد اشخاص موضوع ماده 15 این آئیننامه به عهده مسئولان واحدهای فنی مربوط، که دارای پروانه اشتغال شخص حقیقی بوده و به امضای آنها رسیده است خواهد بود و این مسئولیت قائم به شخص امضاء کننده بوده و با تغییر سمت وی، ساقط نخواهد شد. همچنین امضای وی رافع مسئولیت مهندس طراح، محاسب و ناظر که در رشته مربوط امضاء یا تعهد نظارت کردهاند، نخواهد بود.
ماده 17ـ با توجه به اصلاحیه تبصره (1) ماده (1) نظام صنفی مصوب 1368 پاسخ به استعلامات مراجع ذیصلاح در خصوص اشخاص حقوقی شامل شرکتهای ساختمانی، شرکتهای تأسیساتی و تجهیزاتی و شرکتهای مهندسان مشاور و شرکتهای خدمات مهندسی و سایر مؤسساتی که ارائه خدمات و فعالیت آنها مستلزم داشتن پروانه اشتغال میباشد، و همچنین پاسخگویی به مسائل صنفی آنها با نظام مهندسی استان است که وفق دستورالعمل وزارت مسکن و شهرسازی عمل خواهد نمود.
ماده 18ـ کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی غیرایرانی جهت انجام خدمات موضوع قانون، ضمن رعایت سایر قوانین و مقررات مربوط به احراز کلیه شرایط مقرر در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی باید پروانه اشتغال موقت از وزارت مسکن و شهرسازی دریافت دارند. در پروانه اشتغال موقت مدت اعتبار، صلاحیت متقاضی و سایر شرایط حسب مورد باید درج شود.
ماده 19ـ امضای مجاز اشخاص حقیقی و حقوقی ذیل نقشهها و اسناد تعهدآور همراه با مهری خواهد بود که در آن نام کامل و شماره پروانه اشتغال و شماره عضویت نظام مهندسی، رشته و کد اقتصادی درج شده باشد.
ماده 20ـ برای متقاضیانی که در بیش از یک رشته دارای شرایط اخذ پروانه اشتغال میباشند یا بعداً صلاحیت جدید کسب نمایند فقط یک پروانه اشتغال صادر میشود و در پروانه اشتغال مذکور رشتهها و تخصصهایی که دارنده پروانه اشتغال در آن تعیین صلاحیت شده است با قید تاریخ احراز و ظرفیت اشتغال آنها درج خواهد شد.
ماده 21ـ وزارت مسکن و شهرسازی میتواند، در مورد تمام یا بعضی از رشتهها و تخصصها صدور یا تجدید یا تمدید پروانه و هم چنین ارتقاء پایه مهندسی را موکول به گذراندن آزمونهای عمومی و تخصصی نماید.
ماده 22ـ پروانه اشتغال برای مدت سه سال در سراسر کشور، در رشته و تخصص تعیین شده معتبر است. وزارت مسکن و شهرسازی مکلف است در صورت درخواست متقاضی و دارا بودن شرایط لازم ظرف یک ماه نسبت به تجدید یا تمدید پروانه اشتغال اقدام، و در صورت رد تقاضا یا وجود نواقص مراتب را به طور کتبی با ذکر دلایل به متقاضی اعلام نماید. تاریخ تجدید یا تمدید پروانه اشتغال باید در محل مخصوصی از متن پروانه اشتغال درج شود.
تبصره 1ـ در صورتیکه اعتبار یک یا بعضی از مدارک لازم جهت صدور یا تجدید یا تمدید پروانه اشتغال محدود به مدت معینی کمتر از 3 سال باشد، در این صورت مدت اعتبار پروانه اشتغال با توجه به محدودیتهای زمانی مدارک مذکور تعیین و درج خواهد شد.
تبصره 2ـ در صورتیکه دارنده پروانه اشتغال بخواهد در خارج از محدوده استانی که در نظام مهندسی استان آن عضو است، از پروانه اشتغال خود استفاده نماید، مکلف است مراتب را به طور کتبی به اطلاع نظام مهندسی استان هر دو استان برساند.
ماده 23ـ در موارد زیر پروانه اشتغال حسب مورد فاقد اعتبار شناخته شده و یا اعتبار آن معلق یا اساساً ابطال خواهد شد:
· الف ـ فوت دارنده پروانه اشتغال
· ب ـ حجر دارنده پروانه اشتغال تا زمانی که رفع حجر نشده باشد.
· پ ـ عدم تمدید یا تجدید یا عدم پرداخت وجوه و عوارض مقرر ظرف مدت یک ماه از تاریخ انقضای مهلت.
· ت ـ محکومیت قطعی دارنده پروانه اشتغال به مجازاتی که کیفر تبعی آن محرومیت از حقوق اجتماعی باشد، تا انقضای مدت محرومیت از حقوق اجتماعی.
· ث ـ در صورتیکه دارنده پروانه اشتغال به موجب رأی قطعی شورای انتظامی استان یا شواری انتظامی نظام مهندسی محکوم به محرومیت از کار شود، در مدت محرومیت از کار.
· ج ـ تصمیم وزیر مسکن و شهرسازی در صورت عدم توجه به ابلاغیهها و اطلاعیه های قانونی وزارت مسکن و شهرسازی.
· چ ـ قطع عضویت از نظام مهندسی استان یا اخراج از آن.
· ح ـ انحلال یا فقدان شرایط لازم در خصوص اشخاص حقوقی.
تبصره ـ دارنده پروانه اشتغال در مدتی که پروانه اشتغال او فاقد اعتبار شده یا اعتبار آن معلق شده است، حق استفاده از پروانه اشتغال را جز برای ادامه کارها و مسئولیتهایی که قبل از آن به عهده گرفته است (آنهم مشروط به رعایت مقررات و رفع تخلفات موجود) نخواهد داشت.
ماده 24ـ چنانچه پروانه اشتغال مفقود شود، صاحب پروانه اشتغال میتواند تقاضای صدور المثنی بنماید، و مرجع صادرکننده موظف خواهد بود پس از انقضای مدت سه ماه از تاریخ تقاضا، در صورتیکه یابنده آن را به مرجع مذکور ارسال ننموده باشد نسبت به صدور المثنی اقدام نماید.
ماده 25ـ با توجه به ماده (1287) قانون مدنی پروانه اشتغال یک سند رسمی دولتی است و کلیه آثار و تبعات اسناد رسمی را داراست