درباره ی آزمون نظام مهندسی ساختمان

                

سازمان نظام مهندسی ساختمان، حدود 10 سال پیش به منظور ساماندهی به فعالیتهای مهندسی و نظم بخشیدن به عملکرد  این حرفه، و با حمایتهای وزارت مسکن و شهرسازی پا به عرصه وجود گذاشت. سالهای قبل، به علت فقدان یک نهاد مقتدر جهت سازماندهی مهندسان و فعالیت های آنان و همچنین نبود تعرفه­های یکسان، نوعی خلا قانونی در امور مهندسی به ویژه مهندسی ساختمان که بخش بسیار بزرگی از سرمایه های کشور را نیز به خود اختصاص داده است، خود نمائی می­کرد. در مواردی که مشکلی در اجرای پروژه­ای پیش می­آمد و به خوبی به انجام نمی­رسید، چه به دلیل عدم صلاحیت مجری و چه به دلیل نبود نظارت کافی، مرجعی برای رسیدگی وجود نداشت. این موضوع لزوم ایجاد  یک تشکل سازمان یافته و کاملا حرفه­ای در هر یک از شاخه های مهندسی را بیش از پیش ضرورت می­بخشید. بر همین اساس و با مشاهده چنین کاستی­هایی، نظام مهندسی ساختمان بوجود آمد. این سازمان پس از بررسی دوباره صلاحیت فارغ التحصیلان دانشگاهی از لحاظ مهارتهای اجرائی و همچنین برگزاری آزمون صلاحیت علمی، با اعطای رتبه و پروانه اشتغال به کار مهندسی تا حد زیادی خلاء های  فوق  را پوشش داد.

این تشکل حرفه ای تقریبا اغلب شاخه­های مرتبط با ساختمان، یعنی عمران، معماری، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی، شهرسازی، نقشه برداری، و ترافیک را تا حدودی تحت پوشش قرارداده است.

عضویت در نظام مهندسی و پروانه اشتغال به کار مهندسی

جهت عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان، فارغ التحصیلان رشته­های مرتبط با مهندسی عمران بلا فاصله بعد از فارغ التحصیل شدن می توانند اقدام نمایند و به عضویت سازمان مذکور در آیند. اما برای اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی،  پس از یک دوره کار آموزی، که با توجه به مدرک تحصیلی میتواند بین 1 تا 3 سال متغیر باشد (جدول 1) در نظر گرفته شده است، می توانند در آزمون تایید صلاحیت که از سوی نظام مهندسی برگزار می­گردد، موفق به کسب امتیاز کافی گردند .

جدول 1. سنوات سابقه کار حرفه ای برای آزمون پایه 3 بر اساس مدرک تحصیلی

ردیف	مقطع تحصیلی	حداقل سنوات کار حرفه ای
1	کارشناسی	3
2	کارشناسی ارشد	2
3	دکتری	2

این دوره کارآموزی به منظور اطمینان از کسب مهارت­های حرفه­ای توسط دانش آموختگان در نظر گرفته شده تا این مهندسان نوپا آمادگی لازم جهت ورود به بازار کار را پیدا نمایند.

فارغ التحصیلان دانشگاهی لازم است ابتدا در آزمون پایه 3 نظام مهندسی یکی از رشته ها شرکت و پس از قبولی، پروانه اشتغال به کار مهندسی را دریافت کنند. در این مرحله به دانش آموختگان که دارای مهارتهای اجرائی نیز می­باشند، پروانه اشتغال به کار اعطا گردیده و رسما می­توانند کار مهندسی خود را شروع نمایند. دقیقا مثل پزشکی که پس از دریافت نظام پزشکی، مجاز  به تاسیس مطب و طبابت می­گردد.شماره منحصر به فردی نیز، تحت عنوان شماره نظام مهندسی برای اعضای پذیرفته شده اختصاص داده می­شود. با عضویت در سازمان، امکاناتی نظیر دریافت نشریه­های تخصصی و همچنین تا حدودی اطلاع از آخرین اخبار سازمان  و... برای اعضاء میسر میشود، و چنانچه نظام مهندسی استان فعال باشد، بازدیدهای علمی و بعضا کلاسهای آموزشی و ... نیز برای اعضای محلی تدارک می­بیند که می­تواند باعث ارتقاء علمی و عملی اعضاء می گردد.

سازمان نظام مهندسی و دانشگاه

در اینجا طرح دو سوال ضروری به نظر می­رسد؛ اول آنکه آیا دانشجویان مهندسی پس از گذراندن واحدهای تخصصی، توانائی ورود بلادرنگ به بازار کار را ندارند؟ و اینکه مدارک معتبر دانشگاهی، صلاحیت آنها را تایید نمی­کنند؟ و سوال بعدی آنکه آیا برنامه تدارک دیده شده توسط نظام مهندسی، واقعا برنامه­ای است که می­توان با تکیه بر آن از کسب حداقلهای علمی توسط مهندسان اطمینان یافت و به آنها اجازه ورود به بازار کار را ­داد؟

اگر شما وارد سایت اینترنتی سازمان نظام مهندسی شوید، می­توانید لیست کتبی که در هر یک از آزمونها (محاسبات، نظارت و ... ) به عنوان منبع سوالات مطرح می­باشد را مشاهده نمایید که اغلب آنها، آئین نامه­های کاربردی از قبیل بتن، فولاد، پی، بارگذاری، و آیین نامه 2800 و... هستند (جداول 2 و 3).

یعنی در واقع مروری بر دروس مطالعه شده در طول دوره دانشجویی یک مهندس. همان مباحث تئوری و از همان منابع که می­توان به صورت فشرده همانند امتحانات دانشگاهی آنها را مطالعه نمود.

حلقه گم شده در این بین ،  فاصله سه ساله تعریف شده بین دوره فارغ التحصیلی و دریافت پروانه اشتغال است. در جستجوی فلسفه وجودی این فاصله زمانی، می­توان دریافت که طراحان این سیستم، بر این باور بوده­اند که یک مهندس تازه فارغ التحصیل شده ،  چون از نظر عملی  تجربه اندکی  دارد، لذا او می­بایست در این سه سال بتواند تجربه اجرایی لازم را اگر چه بصورت حد اقل کسب کند، که در اینصورت  میتوان نتیجه گرفت که نظام آموزش عالی کشور نیاز به تجدید نظر اساسی خواهد دارد، چرا که  در طول مقطع کارشناسی از پرورش مهندسی ، که شغل اصلی او مهندسی است! موفقیت قابل توجهی بدست نیاورده و نیاز به دوره 3 ساله دیگری شده است .

مفاد آزمون رشته عمران (محاسبات)

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مبحث دوم ( نظامات اداری) مبحث پنجم (مصالح و فرآورده‌های ساختمانی) مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان) مبحث هفتم (پی و پی‌سازی) مبحث هشتم (طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی) مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمانهای بتن آرمه) مصوب 1388 و تکنولوژی بتن (مطابق سرفصلهای رسمی دانشگاهی) مبحث دهم (طرح و اجرای ساختمانهای فولادی) مبحث یازدهم (اجرای صنعتی ساختمانها) مبحث دوازدهم (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا) راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمانهای فولادی (بخش‌های نظارت و اجرا) راهنمای قالب‌بندی ساختمانهای بتن‌آرمه * تحلیل سازه‌ها و طراحی سازه‌های فولادی و بتنی (در حد اطلاعات دانشگاهی و کلی)  * روشها و جزئیات اجرایی ساختمان

مفاد آزمون رشته عمران (نظارت)

اصول و مبانی بارگذاری ساختمان و مبحث ششم اصول و مبانی تحلیل سازه‌ها (در حد سرفصل‌های رسمی دانشگاهی) اصول و مبانی مکانیک خاک و مهندسی پی و مبحث هفتم اصول و مبانی طراحی و اجرای ساختمانها با مصالح بنایی و مبحث هشتم اصول و مبانی طراحی و اجرای ساختمانهای بتنی و مبحث نهم       اصول و مبانی طراحی و اجرای ساختمانهای فولادی و مبحث دهم